Skolyoz Tedavisi
Skolyoz Ne Demek?
Sağlıklı bir omurgaya arkadan bakıldığında omurların düz bir hat üzerinde dizilmiş olduğu görülür.
Yandan bakıldığında ise boyun bölgesinde hafif içe doğru, sırtta dışa doğru ve bel bölgesinde de yine içe doğru olan kıvrımlar vardır. Bunlar omurganın fonksiyonel eğrilikleridir.
Bu fonksiyonel eğriliklerin açısal olarak normalden sapmaları omurgada birtakım problemlere neden olur. Sırttaki omurların 20-45 derece açılı dışa doğru olan anatomik bir yapısı vardır. Bu açının 45 derecenin üzerine çıkması ile sırtta kambur bir görüntü oluşur. Bu durum hiperkifoz olarak adlandırılır. Genellikle lordoz ile (bel çukuru artmass) birlikte görülür.
Bir diğer deformite de omurlardaki yanlara eğilme ve rotasyonel sapmalar ile gelişen skolyoz olarak adlandırılan durumdur.
Skolyozun Nedenleri Nelerdir?
Konjenital Skolyoz: Doğuştan olabilir. (konjenital) Bu durum genellikle omurgadaki bir kusura veya birbirine kaynamış kaburgalara bağlıdır.
Nöromusküler Skolyoz: Polio (Çocuk Felci), beyin felci veya kas distrofisi (erimesi) gibi durumlara bağlı olarak kasların felci sonucunda oluşabilir.
İdiyopatik Skolyoz: İdiyopatik (nedeni bilinmeyen) olabilir. Daha önce düzgün olan bir omurgada bilinmeyen bir nedenle sonradan ortaya çıkabilir. İdiyopatik skolyoz, büyüme döneminin herhangi bir evresinde görülebilir. (İnfanti (0-3 yaş), Jüvenil (3-10 yaş), Adolesan (11 yaştan iskelet olgunluğuna kadar) Hastalığın ilerlemesi riski, yaş ve eğrilik derecesine bağlıdır.
Skolyozun Belirtileri Nelerdir ve Aileler Nelere Dikkat Etmelidirler?
Çocuklarda bel ağrısı olması gerekmez. Şayet bel ağrısı varsa mutlak surette hekim tarafından araştırılmalıdır.
Omurganın yana doğru eğriliği gözlenmelidir.
Kaburgaların ve kürek kemiği çıkıntısının tek tarafta daha yüksek olup olmadığı gözlenmelidir.
Omuz ve kalçaların simetrik durup durmadığı gözlenmelidir.
Vücudun eğri durup durmadığı gözlenmelidir.
Bel girintilerinde asimetri şeklinde bir duruş bozukluğu olup olmadığı gözlenmelidir.
Nefes darlığı (ciddi eğriliklerde (>70-80 derece) önemli bir işaret olabilir.
Daha önce giyilebilen giysilerin vücuda tam oturmaması ve giysinin çizgilerinin asimetrik olması hususu gözlenmelidir.
Skolyoz Testleri
Fiziksel muayene sırasında, hasta öne doğru eğildiğinde eğrilik daha belirgin olarak görülür. Farklı pozisyonlarda omurga röntgenleri ve skolyometre (omurganın eğrilik miktarını ölçen bir aygıt) ölçümleri, skolyozun miktarını belirleyebilmek için yapılabilecek testlerdir.
Skolyoz Tedavisi ve Skolyoz Dereceleri
Tedavi yöntemi, eğriliğin derecesine ve kemik büyümesinin hangi aşamada olduğuna göre belirlenir.
10-20 Derece arası spesifik skolyoz egzersiz tedavisi (Scroth-FITS SEAS)
20 Derece ve üstündeki derecelerde korse + egzersiz tedavisi
40-45 derece veüzerinde cerrahi değerlendirme yapmak gerekir.
Schroth – 3 Boyutlu Skolyoz Egzersiz Tedavisi – Skolyoz Egzersizlerinin Temel Prensipleri
Günümüzde skolyozun bilinen en geçerli tedavi yöntemi olan SCHROTH – 3 BOYUTLU SKOLYOZ EGZERSİZ TEDAVİSİ’nin temel prensipleri;
- rotasyonel solunum,
- pelvik düzeltme,
- core stabilizasyon,
- oğru pozisyonlama,
- uygun mobilizasyon, masaj, stretch (gerrme) uygulamaları,
simetrik farkındalık odaklı günlük yaşam aktivitelerini içermektedir.
Sportomed bünyesindeki İstanbul skolyoz ve omurga merkezimizde gerçekleştirilen hastaya özel Schroth 3 Boyutlu Skolyoz Tedavisi uygulamalarımızdan görüntüler:
Core Stabilizasyon ve Pelvik Düzeltme
Skolyozlu kişilerde asimetrik duruşun uygun destekler ile düzeltilerek, vücudumuzun denge merkezi olan core bölgesinin pozisyonlanması, stabilizasyonu ve kuvvetlendirilmesi hedeflenmektedir.
Kuvvetli ve stabil bir core bölgesi omurga deformitelerinin düzeltilmesinde temel teşkil etmektedir.
Rotasyonel-Asimetrik Solunum
Sağlıklı kişiler simetrik nefes alma ile omurga ve göğüs kafesini stabilize ederken, skolyozlu kişilerde uygulanan simetrik solunum omurlardaki rotasyonel deformiteyi artırmaktadır.
Skolyozlu kişilerde uygulanan özel bir teknik olan rotasyonel ve asimetrik solunum ile omurga deformitesinin düzeltilmesi sağlanmaktadır.
Rotasyonel solunum ile kısıtlanmış kaburgalar hareketlendirilir ve akciğerlerin daha az havalanan bölgeleri aktive edilmiş olur.
Mobilizasyon, Masaj, Stretch (Germe)
Doğru pozisyonlanmış bir omurgaya uygulanan mobilizasyonlar ile hem rotasyonel düzeltme hem de simetrik duruşun kazandırılması hedeflenir. Doğru kaslara yapılan masaj ve germe hareketleri simetrik postürü desteklerken, egzersizin başarısını da artırmaktadır.
Simetrik Farkındalık ve Günlük Yaşam Aktivitelerine Adaptasyon
Egzersizlerde aşırı bir düzelmeye zorlanan omurga, günlük hayatta en rahat olduğu asimetrik postürü yerleşme eğilimindedir. Bu nedenle hastalar postürlerini her fırsatta düzeltmeli bu farkındalığı günlük hayatlarına adapte etmelidirler. Gün içerisindeki oturma, yürüme, yatma ve dinlenme pozisyonlarındaki düzeltmeler hastalara anlatılmalı ve farkındalığı yerleştirebimesi için motive edilmelidir.
Skolyoz cerrahisi sonrası iyileşme süreçi nasıldır? Skolyoz cerrahisi sonrası ağrım olur mu? Skolyoz cerrahisi sonrası spor yapabilir miyim?
Skolyoz ameliyatı, bazı skolyozları daha kötüye gitmesini önleyen tek tedavi yöntemi olabilir. Bu tür skolyozlarda en çok uygulanan cerrahi yöntemi spinal füzyon cerahileridir. Spinal füzyon ameliyatlarında omurganın ön veya arkasından, omurların arasına kemik yerleştirilmesiyle yapılmaktadır. Bu ameliyatlar genellikle etkili sonuçlar veren, tamamen iyileşme süresi ayları bulan büyük cerrahilerdir.
Ameliyat sonrası dönem iyileşme süreci;
Ameliyat sonrasındaki bu iyileşme sürecinde yapılan aktivitelerde ve hareketlerde kısıtlamaya gidilir. Öne eğilmek, bişileri kaldırmak, yana dönmek… gibi hareketlerden kaçınılması istenir. Bu iyileşme süreci tamamlandıktan sonra kişi normal günlük yaşantısına dönebilir. Kişi iyileşme sürecinde erken sportif aktıvitelere başlaması ya da izin verilmeyen hareketleri yapması durumunda füzyonun kaynama süreçi tamamlanmadığı için tekrar cerrahi gerektiren duruma yol açabilir. Cerrahınızın tavsiye ettiği sürelere muhakkak uyulmalıdır.Füzyon ameliyatı sonrasındaki iyileşme sürecinde kişi ağrı hissedicektir. Kişi günlük yaşantısına döndükten sonra herhangi bir ağrı oluşması beklenmez. Oluşan ağrılarda ise, öncelikli olarak ağrının nedeni belirlenmelidir. Daha sonrasında probleme uygun fizik tedavi programı uygulanarak ağrılar azaltılabilmektedir. Ağrı tedavisi sonrası kişiler fizyoterapist eşliğinde tekrar egzersiz programına başlayabilirler. Cerrahi bölgesi dışındaki omurlarda yanlış yüklenilerek yapılan egzersizler, diğer disklerin üzerine kötü yük bindirerek disklerin yapısını bozar ve fıtıklaşmalarına neden olabilir. Bu yüzden doğru egzersiz seçimi oldukça önemlidir.
